بدون هیچ گونه تعصبی باید اذعان کرد که احتمال سوء استفاده ، تقلب و فساد در همه جا وجود دارد . قطعا در صنعت فروش مویرگی نیز بدلیل ریز بودن مبالغ سفارشات و تعدد آنها این احتمال بیشتر از سایر صنایع وجود دارد . در حال حاضر قصد این را ندارم که راجع به ریشه بوجود آمدن این مسائل توضیح دهم ، لیکن می توان مسائلی از قبیل : ضعف در سیستم کنترلهای داخلی - ضعف در حسابرسی - ضعف در مدیریت - ضعف مالی و عدم ایفاء کامل تعهدات در زمانهای مقرر - یکسویه برخورد کردن با موضوع مطالبات و چکهای برگشتی سوخت شده و ...  را از دلایل مهم بروز فساد در این صنعت برشمرد که البته هر یک از این موارد می تواند موضوع جداگانه ای برای بحث باشد .

به هرحال در این پست قصد دارم برخی از مواردی را که می توان به آنها اطلاق سوء استفاده - فساد - یا هرچیزی از این قبیل را به آنها داد به بحث بگذارم :


تخلف یک - برداشت غیر قانونی وجه : 

شایع ترین فساد در بین پرسنل فروش مویرگی می باشد که دلایل متعددی از قبیل : ضعف شخصیتی فرد - پرداخت نکردن بموقع حقوق و مزایا و .. دارد . در موارد حاد !! برخی از عوامل اقدام به کلاه به کلاه کردن میکنند بدین ترتیب که وجه مطالبات یک مشتری را برداشت و بعد از مدتی وجه مشتری دیگری را برداشته و مطالبات مشتری قبلی را با شرکت تسویه می نمایند و به همین ترتیب ادامه می دهند 

 اقدام پیشگیرانه :

وسواس و دقت در گزینش نیرو ، علی الخصوص استعلام از محل قبلی کار وی - توجه به نیازهای مالی از جمله حقوق و مزایا و مساعده و وام - کنترل مکرر و روزانه حساب مطالبات علی الخصوص تماس رندمی با مشتریان و اطمینان از مطالبات شدن سفارش - کات آف کردن (به معنی قطع کردن مطالبات در یک تاریخ بخصوص و جمع آوری کامل آنها یا اطمینان از صحتشان)

تخلف دو - جایگزینی چک شخصی به جای وجه نقد مشتری :

در برخی موارد عوامل در گیر ، وجه نقد مشتری را دریافت کرده و به جای آن چک شخصی خود را جایگزین می کنند . مورد داشتیم ! طرف به جای چک شخصی خودش برای ردگم کردن چک دوست ، همسر ، فامیل و.. را داده است

اقدام پیشگیرانه :

کنترل چکهای دریافتی از نظر نام صاحب حساب با نام مشتری در فاکتور

تخلف سه - سوء استفاده از تخفیفات و جوایز:

با توجه به اینکه شرکتهای پخش مویرگی بمنظور ارتقاء فروش خود اقدام به ارائه تخفیفات دوره ای و یا جوایز می نمایند ، برخی از عوامل از عدم اطلاع مشتری (بخصوص مشتریانی که نقدا تسویه می کنند ) سوء استفاده کرده و تخفیف مربوطه را برای وی محاسبه نکرده یا کمتر استفاده می کنندو یا جایزه ایشان را تحویل نمی دهند

اقدام پیشگیرانه :

اطلاع رسانی مناسب از طریق پیامک ، درج  در ذیل سفارش و یا حتی تماس بعد از خاتمه امر فروش وهمچنین ترجیحا اعمال ثبات رویه در اعطاء تخفیفات و جوایز  و یا حداقل پرهیز از تغییرات مکرر در انواع تخفیفات می تواند در جلوگیری از بروز این تخلف موثر باشد

تخلف چهار-عدم مرجوع نمودن کالای مرجوع شده مشتری به شرکت :

واقعیت اینست که مشتریان ، عوامل شرکتهای پخش را بخشی از شرکت دانسته و به ایشان اطمینان می کنند . گاهی این اطمینان زیاده از حد بوده و بدون اخذ رسید یا مدرک مشابه اقدام به تحویل کالای مرجوعی خود به ویزیتورها می کنند و متاسفانه ویزیتور مربوطه نیز این کالا را به شرکت برگشت نمی دهد

اقدام پیشگیرانه :

تاکید در ذیل سفارشات به مشتریان که از تحویل کالای مرجوعی خود به عواملی غیر از توزیع کنندگان شرکت و اخذ رسید مربوطه خودداری کنند و طراحی فرمی که توزیع کنندگان را ملزم به صدور آن در قبال کالای مرجوع شده مشتری بنماید.

تخلف پنج -اخذ وجه دستی از مشتری به اعتبار شرکت

اقدام پیشگیرانه

شما با یک کلاهبردار طرف هستید . مشکل در بدو استخدام است !!!

تخلف شش -گرانتر فروختن کالا به مشتری :

باور کنید این مورد هم وجود دارد . داستان از جایی شروع می شود که قیمتها رسما گران می شود ولی هنوز شرکتها آن را اعمال نکرده اند و مثلا قرار است از فردا اعمال شود . در این حالت عوامل درگیر با تبانی بین خودشان کالا را به قیمت جدید به مشتری داده و مابه التفاوت را خودشان برمی دارند .این مشکل بخصوص در مورد کالاهایی که فاقد قیمت مصرف کننده می باشد شدیدتر است . اینکه به مشتری چه فاکتوری می دهند و وی را چگونه توجیه می کنند را باید از خودشان پرسید چون بنده تا به حال چنین کاری نکردم !!!

اقدام پیشگیرانه :

اعمال یکدفعه و یکجای افزایش قیمت - درج قیمت مصرف کننده - و کنترل های پس از فروش

تخلف هفت - جابجایی سفارشات در بین مشتریان :

البته باید توجه داشت که گاهی عوامل توزیع بمنظور کاهش مرجوعی خود اقدام به فروش کالاهای برگشت از سفارش می نمایند که این موضوع با نیت خیر بوده و در صورتی که با هماهنگی شرکت باشد اشکالی ندارد . اما در برخی موارد عوامل فروش و توزیع با تبانی با یکدیگر ، بدلایلی از جمله استفاده از اعتبار یک مشتری برای مشتری دیگر اقدام به صدور سفارش برای مشتری "الف" نموده ولی از توزیع کننده می خواهند که کالا را به مشتری "ب" تحویل دهد . بدین دلیل که ممکن است مشتری "ب" بدحساب بوده یا چک برگشتی  یا مطالبات دارد یا.. . توجه شود که این موضوع بدلیل تبعات مالیاتی که می تواند داشته باشد کاری خطرناک از جنبه مسائل حقوقی و قانونی است .

اقدام پیشگیرانه :

کنترل امضاء تحویل گیرنده -کنترل چک دریافتی با نام مشتری در فاکتور


باید توجه داشت که دامنه تخلفات و سوء استفاده ها بسیار گسترده تر از موارد فوق بوده و همچنین میزان قانونمندی و بورکوراسی موجود در هر مجموعه می توان باعث تشدید یا تحدید این موارد شود


بحث در این خصوص و تبادل تجربیات می تواند به افراد فعال در حوزه کمک شایانی بنماید . لطفا از تجارب و یا یافته های خود ، بنده و سایر دوستان را در ذیل همین  مطلب آگاه نمایید